|
Op dinsdag 21 november 2023 zijn meer dan honderd beleidsmakers, waterprofessionals en actiegroepen uit Vlaanderen, Wallonië en Brussel samengekomen in Tubeke voor een intergewestelijke conferentie over de overstromingsproblematiek in het Zennebekken. Het doel was om licht te werpen op de vorderingen in het waterbeheer sinds de grote overstroming van de Zenne en het 'Zennekanaal'1 in november 2010 en te bespreken wat er nu en in de toekomst nodig is om herhalingen van een dergelijke ramp te voorkomen.
© Coördinatie Zenne
Ruim een decennium terug in de tijd
In 2010 zetten de Zenne en het ‘Zennekanaal’ delen van Ittre, Rebecq, Tubeke, Lembeek, Halle-centrum, Lot, Ruisbroek en Anderlecht onder water, na een combinatie van langdurige regenval en felle buien. De twee waterlopen, die samen al het afstromend water vanuit de hele Zennevallei afvoeren naar de Dijle, de Rupel en de Schelde, konden tussen 10 en 14 november 2010 op tal van plaatsen de grote hoeveelheid regenwater niet meer binnen de oevers houden. Daardoor overstroomden stroomopwaarts Brussel heel wat lagergelegen zones in de vallei; honderden mensen werden geëvacueerd, hele wijken en bedrijventerreinen kwamen onder water te staan en er werden duizenden schadegevallen genoteerd.
Om de overstromingsproblematiek op de agenda te zetten, organiseerden de vzw Coördinatie Zenne en Contrat de Rivière Senne in 2012 een eerste interregionale conferentie over de problematiek in 2012 in Halle. Meer dan een decennium na de eerste conferentie blijft het thema actueel; in november 2023 was er grote wateroverlast in de Westhoek, en in de eerste week van 2024 stonden delen van Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant blank. Met de bijkomende effecten van de klimaatverandering in het achterhoofd dient België zich voor te bereiden op extremere weersomstandigheden. Grensoverschrijdend integraal waterbeheer, zeker voor een complex riviersysteem als dat van de Zenne, speelt daarin een cruciale rol. Vzw Coördinatie Zenne en Contrat De Rivière Senne hebben zich daarom, met de medewerking van onder andere Leefmilieu Brussel en het Bekkensecretariaat Dijle-Zenne, de taak toegemeten om alle betrokken partijen uit Vlaanderen, Brussel en Wallonië samen te brengen voor een intergewestelijke studiedag, waar kennisuitwisseling en afstemming centraal stonden.
Welke maatregelen werden ondertussen genomen?
Op 7 november 2023 organiseerden Contrat De Rivière Senne en Coördinatie Zenne een reeks terreinbezoeken. Een vijftigtal waterprofessionals uit de drie Gewesten kwam samen voor een bezoek aan nieuwe, vernieuwde en nog te vernieuwen hydraulische infrastructuur in Ittre, Tubeke, Lembeek en Halle-centrum. Zo ging de groep kijken bij het nieuwe, tijdelijke overstromingsgebied (Zone d’Immersion Temporaire) van Gaesbecq - Ittre, waar tot 50.000 m³ water tijdelijk wordt opgevangen bij hevige regenval. Het overstromingsgebied maakt deel uit van een reeks gebieden die sinds de overstromingen in 2010 op gelijkaardige manier werd ingericht. Tegen 2025 zouden alle overstromingsgebieden en wachtbekkens in het Waalse gedeelte van de Zennevallei samen meer dan een miljoen m³ water tijdelijk moeten kunnen bergen.
In Vlaanderen bezocht de groep onder andere de sluis van Halle2 op het Zennekanaal (kanaal Brussel-Charleroi) en de nabijgelegen ‘duiker’, die de Zenne onder het kanaal door naar de andere oever leidt. In Lembeek stond het overstort met radiaalschuif in de Zenne op de planning. Die constructie werd in 2016 beweegbaar gemaakt, waardoor men bij hoge waterstanden op gestuurde wijze water via de Zenne naar het Zennekanaal kan laten afvloeien.
 |
 |
| © Coördinatie Zenne | © Coördinatie Zenne |
 |
| © Coördinatie Zenne |
 |
| © Coördinatie Zenne |
 |
| © Coördinatie Zenne |
Waar hebben we nog nood aan?
Uit de studiedag zijn waardevolle presentaties en uitwisselingen voortgekomen, die we kunnen samenvatten in een reeks conclusies. Onderstaande puntjes geven alvast de belangrijkste boodschap mee:
- Er is het voorbije decennium al veel werk verricht, voornamelijk op het vlak van het ophouden en vertraagd afvoeren van hemelwater.
- We dienen in beeld te brengen wat de concrete impact van de reeds uitgevoerde inspanningen is.
- Gezien het gefragmenteerde karakter van het waterbeheer in het Zennebekken, blijven intergewestelijke samenwerking en afstemming de sleutels tot succes.
- Ook preventie-, paraatheids- en herstelmaatregelen dienen voldoende aan bod te komen, in het kader van meerlaagse waterveiligheid.
- De belangrijkste conclusies van de eerste interregionale conferentie blijven gelden; water bovenstrooms ophouden, benedenstrooms veilig afvoeren en samenwerken over administratieve grenzen heen.
- De volgende conferentie hoeft geen 10 jaar op zich te laten wachten.
De uitgebreide conclusies en alle presentaties van de conferentie vind je hier.
Contrat de Rivière Senne en Coördinatie Zenne-Coordination Senne
1 Met het ‘Zennekanaal’ wordt het kanaal bedoeld dat van Seneffe (Henegouwen), op de scheidingslijn tussen het stroomgebied van Schelde en Maas en op een hoogte van 120 m boven het zeeniveau, richting Waals-Brabant loopt. Daar stroomt het dwars door Tubeke naar Halle (Vlaams-Brabant), om vanaf Anderlecht dwars door Brussel en vanaf Vilvoorde door de noordelijke groene Gordel van Vlaams-Brabant te lopen. Vanaf Willebroek vloeit het in de provincie Antwerpen waar het in Bornem/Wintam uitmondt in het getijdenwater van de Schelde, op zeeniveau.
2 De sluis van Halle is nagenoeg identiek aan alle daarop volgende sluizen tot en met Brussel. De sluizen spelen een belangrijke rol bij de afvoer van het water richting de Schelde.
|
Terug naar de inhoudsopgave > |
||
