| |
Een aantal onbeantwoorde vragen
In dit artikel hebben we een aantal aspecten en knelpunten van de waterbeheersing
geanalyseerd maar toch zijn er nog een aantal aspecten overgebleven waarvan we
vermoeden dat ze in november 2010 een niet onbelangrijke impact hebben gehad op
de overstromingen, maar waarover toch onduidelijkheid is blijven hangen.
We denken o.m. aan de rol van de stuw op de Zenne in Lembeek die het water
overhevelde van Zenne naar Zennekanaal en aan het incident aan de sluis van Molenbeek.
Vragen bij de stuw ('vanne') op de Zenne in Lembeek.
Na de eerste berichten over de dreigende overstromingen in Tubize van midden november
vroeg de Waalse overheid aan de Vlaamse overheid en waterwegbeheerder om de afstelling
van de stuw van Lembeek te wijzigen zodat meer water door de Zenne kon stromen waardoor
ook het waterniveau van de Zenne in Tubize zou kunnen dalen en men de dreigende
overstromingen kon vermijden.
Die vraag werd toen door de Vlaamse waterwegbeheerder negatief beantwoord omwille
van het overstromingsgevaar van de Zenne in het centrum van Halle.
Door teveel water stroomopwaarts Halle door de Zenne te laten stromen (via de stuw
op de Zenne) zou men waarschijnlijk een overstroming ter hoogte van de Zennekoker
onder het kanaal aan de sluis van Halle-centrum veroorzaken, waardoor een belangrijk
deel van het centrum van Halle zou overstromen. Daarom liet men deze stuw onveranderd
op haar vaste 'veilige stand' staan waardoor er in eerste instantie minder water
door deze stuw werd doorgelaten op de Zenne zelf richting Halle, maar anderzijds
heel veel water werd overgeheveld in het Zennekanaal.
Maar met deze 'veilige' afstelling van de Zennestuw werd blijkbaar meer water in
het kanaal gebracht dan via de stuwen van de sluis van Halle kon verwerkt worden.
Daardoor overstroomde het kanaal in het centrum van Halle.
Op zich zijn de gevolgen van een overstroming van het Zennekanaal in Halle minder
erg dan een overstroming van het centrum van Halle door de Zenne zelf. Maar toen
ook bleek dat het water dat voordien ter hoogte van Lembeek uit de Zenne was
overgeheveld naar het Zennekanaal (omdat het nodig was om een overstroming van de
Zenne in Halle te vermijden), in Halle zelf over de kanaaloevers stroomde en na
een korte doorgang langs een aantal straten … uiteindelijk opnieuw terechtkwam
in de Zenne,waarna de Zenne …gelukkig … toch ook niet overstroomde … dan rijzen
toch een aantal vragen.
Was de onderlinge afstelling van de stuwen tussen Zenne en Zennekanaal in Lembeek
echt wel zo optimaal? Hadden een nauwkeuriger management en onderlinge afstelling
van de betrokken stuwen de overstromingen in Halle zelf eventueel niet kunnen
voorkomen en mogelijk ook deze van Tubize? of minstens minder zwaar gemaakt?
Uit de helikopterbeelden die gemaakt werden tijdens en na de overstromingen is
in ieder geval duidelijk dat de Zenne stroomafwaarts de sluis van Halle-centrum
echter wel overstroomde en daar schade berokkende aan een aantal vestigingen
van bedrijven en loodsen, gelegen tussen Zenne en Zennekanaal tussen Halle en
Buizingen.
Vragen bij het incident aan de sluis van Molenbeek
Hoewel op 14 november 2010 in sommige Brusselse media op een bepaald ogenblik
melding werd gemaakt van een ernstige noodsituatie aan de sluis van Molenbeek, waar
naar verluid een hoogspanningscabine op het sluisplateau bedreigd was door het water
(of ondergelopen was?), werd daarna over dit incident nog nauwelijks gesproken.
De
verschillende foto's die in die fase van de overstromingen van de sluis genomen werden,
geven aanwijzingen dat men in een bepaalde periode de bediening van de sluis en/of de
nabijgelegen stuwen van de sluis van Molenbeek niet meer (of niet volledig meer) onder
controle had.
Het beeld van het volledig ondergelopen sluisplateau, inclusief de sluis
zelf, laat vermoeden dat het hier om het uitvallen van de elektrische stroom ging als
gevolg van de overstroming van de elektrische installaties.
Op dit beeld staan de afwaartse sluisdeuren dicht, alsook de verlaten van de sluiskolk,
wat bepaald niet de juiste stand van het kunstwerk is om veel water te laten evacueren
naar het kanaalpand stroomafwaarts de sluis van Molenbeek.
Een volgende foto van dezelfde sluis toont vervolgens dat het water in de sluiskolk
duidelijk opnieuw enkele meters lager staat dan het sluisplateau. Dat betekent dat
men er ondertussen blijkbaar in geslaagd was om de situatie opnieuw onder controle
te krijgen en dat men de verlaten van de afwaartse deuren van de sluiskolk of zelfs
de afwaartse sluisdeuren zelf had kunnen openen waardoor heel wat extra water kon
afgevoerd worden, zoals dat in noodsituaties is voorzien.
De sluis van Molenbeek is trouwens omwille van deze reden gebouwd in een speciale
komvorm. Er is behoefte aan meer duiding over dit incident (oorzaak, gevolg en
remedie) omdat het vermoeden bestaat dat het oplossen van dit probleem aan de sluis
van Molenbeek waarschijnlijk gepaard is gegaan met een tijdelijke beperking van de
waterafvoer door de stuwen van de sluis van Anderlecht. In dergelijk scenario is
het mogelijk dat als gevolg van het tijdelijk beperken van de waterafvoer door de
stuwen van de sluis van Anderlecht en door de stuwen van het overstort van de Zenne
in het Zennekanaal een waterniveaustijging werd veroorzaakt in de stroomopwaartse
gedeelten van kanaal en Zenne.
Ook opdat de juiste analyses en conclusies voor de toekomst gemaakt zouden kunnen
worden, lijkt het ons nodig dat ook over bovenvermelde kwesties door de bevoegde
waterwegbeheerders de nodige verklaringen zouden worden gegeven.
Coordinatie Zenne
|
|
