| |
Een origineel stormbekken onder de Grootveldlaan in Sint-Pieters-Woluwe
Overstromingen, een terugkerend probleem
Het Brussels gewest is de voorbije decennia steeds verder verstedelijkt en die evolutie heeft ook de wijken aan de rand van het gewest niet gespaard. Het oprukken van de stad zorgt voor bijkomende wegen, gebouwen en andere parkings, waardoor aanzienlijke oppervlaktes verhard worden. Waar vroeger in niet-bebouwde ruimtes een deel van het regenwater in de bodem kon doordringen stroomt het nu op veel plaatsen over het asfalt en langs de daken af om uiteindelijk in de riolen en collectoren terecht te komen, waar het zich vermengt met afvalwater. Bij aanhoudende regenval kunnen sommige collectoren, die vaak op de bodem van valleien liggen, die plotse toevloed van water niet meer aan. Dat water loopt dan over naar de openbare weg, in kelders, tunnels, waterlopen, enz.
 |
| Site van het stormbekken van Grootveld |
In de Woluwevallei was er daardoor vroeger regelmatig wateroverlast, bijvoorbeeld op de Woluwelaan. Om een deel van dat probleem op te lossen werd zo'n 20 jaar geleden een stormbekken met een capaciteit van 33.000m³ aangelegd in de buurt van station Roodebeek. Dat bekken vangt het water op dat de collector niet aankan bij hevige regen. Ook in de aangrenzende vallei van de Struykbeek - verwijzend naar een zijrivier van de Woluwe die tegenwoordig grotendeels ondergronds ligt - kwamen al enkele wijken onder water te staan nadat verschillende collectoren er overliepen. Om dat probleem de wereld uit te helpen werd eind jaren 1980 het zogenaamde Herendal-bekken (naar de naam van de straat waaronder het zich bevindt) met een capaciteit van 6000m³ aangelegd, iets lager dan het Dumonplein in Sint-Pieters-Woluwe. Begin jaren 2000 werd ten slotte een tweede bekken - dat van Stokkel, met een capaciteit van 1500m³ - in gebruik genomen. Ook dat kon echter niet voorkomen dat de buurt in de zomer van 2016 blank stond.
Een tunnelboormachine voor de aanleg van het Grootveld-stormbekken
 |
| Stormbekken van Grootveld © Vivaqua |
Sinds 2018 is een derde stormbekken, dat van Grootveld, in aanbouw in de omgeving van Herendal. Dat bekken moet de overstromingen in de vallei tegengaan, vooral dan bij zeer zware regens die eens om de tien jaar voorkomen. Terwijl stormbekkens traditioneel een soort grote rechthoek zijn, wordt het Grootveld-bekken aangelegd in de vorm van een tunnel met een diameter van 5,2 meter onder de Grootveldlaan, over een lengte van 377 meter, vertrekkend vanaf de Koning Boudewijn-rotonde. De ingenieurs van Vivaqua, dat bouwheer van de werf is en verschillende stormbekkens in Brussel beheert, kozen voor een oplossing in de vorm van een tunnel omdat hier onvoldoende grond beschikbaar was om er een klassiek vormgegeven bekken in te graven. Bovengronds veroorzaken de werken aan de tunnel ook minder overlast voor de omwonenden, zowel qua lawaai als op het vlak van mobiliteit, afgezien van de zone rond de tunnelmond natuurlijk.
 |
| Tunnelboormachine © Vivaqua |
Naar aanleiding van de Brusselse Waterdagen in maart 2019 kon het grote publiek de werf bezoeken en afdalen in de indrukwekkende ingangsput, op het rond punt. Aangezien die put deels in de grondwatertafel werd gegraven, werd er een 'stop' van gewapend beton aangebracht om de constructie af te dichten, zodat de toegangsput niet volstroomt met grondwater. Op de bodem van de put werd vervolgens een toegangssokkel geplaatst waarop de tunnelboormachine rust. De zwaarste onderdelen van de tunnelboormachine, die ‘Petra' gedoopt werd, werden per schip vanuit Duitsland naar Brussel vervoerd. Dan duurde het nog twee maanden om de boor helemaal in elkaar te zetten in de bouwput...
Er werd ook een 'waterslot' voorbereid, een soort cirkelvormig omhulsel dat moet voorkomen dat er tijdens de graafwerken water in de tunnel binnensijpelt. Een paar weken na de bezoeken begon de 8 meter lange en 270 ton zware tunnelboormachine dan aan de eigenlijke graafwerken. Aan de voorzijde graaft het snijwiel aarde weg, waarna die aarde via een graafvijs naar de achterzijde van de machine wordt gebracht, tot bij wagons die de aarde naar buiten afvoeren. Stap voor stap worden er ook tunnelwanden geplaatst.
Alternatieve en aanvullende oplossingen
Het stormbekken van Grootveld zou in het 3e trimester van 2020 klaar moeten zijn. Het zal op dezelfde manier werken als de andere bekkens: bij zware regenval komt de overloop van de riolen in de lange tunnel uit. Wanneer het water weer begint te zakken, zal de tunnel het opgevangen water geleidelijk aan terug naar de afvalwatercollectoren pompen, en van daaruit stroomt de mix van regen- en afvalwater naar het zuiveringsstation van Brussel-Noord. Daar wordt het water gezuiverd en uiteindelijk geloosd in de Zenne, een paar kilometer voor de samenvloeiing van de Woluwe en de Zenne.
 |
| © Leefmilieu Brussel |
Ook stroomopwaarts kunnen er kleine ingrepen worden uitgevoerd, zelfs bij gewone burgers, om ervoor te zorgen dat er minder water in de riolering terechtkomt. Dat is het opzet van het zogenaamde 'regenwaternetwerk' van Leefmilieu Brussel, dat bedoeld is om zoveel mogelijk neerslag vast te houden op de plaats waar ze valt. Een goede optie is bijvoorbeeld regenwater opvangen in een reservoir om het daarna te hergebruiken, zeker als je weet dat we voor 40% van ons watergebruik eigenlijk geen drinkwaterkwaliteit nodig hebben... Een andere oplossing bestaat uit het graven van een zogenaamde ‘wadi’ of een gracht, waarin water dat van daken en wegen afstroomt kan infiltreren in de grond. Dat systeem werd onlangs overigens toegepast langs de Woluwelaan, samen met de installatie van een collector die enkel regenwater opvangt. Dat helder water wordt uiteindelijk terug afgevoerd naar de Woluwe, 300 meter voorbij de samenvloeiing van de Woluwe met de Struykbeek in het Maloupark.
Coördinatie Zenne - juni 2020
Vertaling: Arno Thijs
Videoreportage van Bruzz >>
Videoreportage van bx1 (FR) >>
|
|
