ZENNEKRANT 15 (-> terug naar inhoud)

De Hain treedt buiten zijn oevers en overstroomt Clabecq


Gewoonlijk heeft de Hain op deze plaats een diepte van ongeveer 30 cm.
Tijdens de overstroming zou het waterpeil 2,5 m bereikt hebben. © www.inondationstubize.be


Situering van de Hain in het Zennebekken

Op 4 oktober 2012 is de Hain, een zijrivier van het Kanaal Charleroi-Brussel, buiten haar oevers getreden, waardoor de gemeente Tubize - voornamelijk Clabecq - werd overstroomd. In Braine-le-Château is het debiet van de Hain in enkele uren gestegen van 0,5 tot 19m³/sec en de het waterpeil van 30cm tot 2,40m.
De vrij kronkelende Hain ontspringt in Lillois, stroomt daarna door Ophain/Bois-Seigneur-Isaac, neemt dan een scherpe bocht via Braine-l'Alleud en splitst dan naar het westen door Braine-le-Château en Clabecq, waar ze uitmondt in het kanaal. Vooral op deze plaats werden overstromingen vastgesteld.
De overstromingen gebeurden nochtans op een ogenblik dat de regenbuien niet uitzonderlijk hevig waren. Ook al kan de oorzaak van de overstromingen nog niet precies aangewezen worden, toch stelt SOS Inondations-Tubize zich vragen bij verschillende aspecten die deze overstromingen zouden kunnen hebben beïnvloed.


Wat is de invloed van
het Kanaal Charleroi-Brussel?


Tijdens de overstromingen vervult het kanaal de rol van een stormbekken. Als het niveau van het kanaal te hoog is, kan de Hain niet in het kanaal overlopen. Op 4 oktober 2012 zou het niveau van het kanaalpand Ittre - Lembeek waarin de Hain overloopt, niet uitzonderlijk hoog geweest zijn. Er wordt gesproken over een stijging van 30cm t.o.v. het gewone waterpeil. Toch konden bewoners vaststellen, op 300m van de sluis van Lembeek, dat het kanaal op ongeveer 30cm van het overstromingsniveau stond... Wat is er van aan? Van welk belang is het kanaalwaterpeil voor een (vlotte) waterafvoer in de Hain?
Ter informatie: De hydrologische studiedienst van het Waalse Gewest (Sethy) zal twee pluviometers op de Hain plaatsen, wat op de Samme al het geval is, om de overstromingen beter te begrijpen en de oeverbewoners tijdig te kunnen verwittigen... de volgende keer.


Afval aan de monding van de Hain in het kanaal
© J.-P. Fumière

Onderhoud van de Hain, na de overstromingen
© www.inondationstubize.be

Verstopte afvoerput
© www.inondationstubize.be

Oppompen van grotere vuilbrokken: stenen, zand, stukken asfalt, modder © www.inondationstubize.be

Stroomopwaarts Clabecq stroomt het effluentwater
uit RWZI Braine-le-Château de Hain in
© www.inondationstubize.be

Het tijdelijke overstromingsgebied ('ZIT')
van Braine-l'Alleud
© J.-P. Fumière
Welk effect heeft de toestand
waarin de Hain verkeert?


Tijdens de overstromingen werd de monding van de Hain versperd door afval. Volgens SOS Inondations-Tubize, zouden acht vrachtwagens nodig geweest zijn om het afval af te voeren.
Daarnaast werd ook zwerfvuil van grotere omvang waargenomen: een wasmachine, een golfplaat, banden,... Heeft de overheid voldoende middelen ter beschikking voor een regelmatig onderhoud van de waterlopen? Het is duidelijk dat de burger hieromtrent nog gesensibiliseerd moet worden!


Wat is de invloed van het onderhoud
van de riolen?


De riolen waren volledig verstopt, door brokstukken van het wegdek en slib dat via de afvoerputten in het rioleringsnet terechtkwamen. Dit zou een te snelle verzadiging van het rioolnetwerk in de hand gewerkt hebben en een toename van het piekdebiet door een overmatige oppervlakkige afstroming. Welke invloed heeft het rioleringsnetwerk op de waterloop?


Wat is de invloed van de nieuwe rioolwater-zuiveringsinstallatie van Braine-le-Château?

De RWZI zou de waterhuishouding van de vallei van de Hain beïnvloeden. De vraag over de rol van de RWZI in de snelle stijging van het waterpeil richt zich dan ook meer op de verdeling van het water dan over de hoeveelheid water die in de Hain is overgelopen. Voor de installatie van de RWZI liepen de riolen ongetwijfeld in de Hain over, maar met een meer verspreide verdeling. Brengt het feit dat het water stroomafwaarts van de RWZI in één beweging in de Hain wordt gestort, een snellere stroomafwaartse verplaatsing van het water met zich mee?


Welke rol speelt het nieuwe, tijdelijke overstromingsgebied van Braine-l'Alleud?

Tijdens de overstromingen van 4 oktober 2012 heeft het tijdelijke overstromingsgebied (Zone d'Immersion Temporaire 'ZIT') van Braine-l'Alleud niet optimaal gefunctioneerd omdat het water te snel werd 'gelost'. Intussen werden werken uitgevoerd aan de ZIT 'UCB' en andere ZIT's op de Hain zijn in uitvoering, zoals de ZIT 'Paradis' in Braine-l'Alleud.


Wat is de invloed van het viaduct
van Wauthier-Braine?


Wanneer het hevig regent, komt er dan een grote hoeveelheid water van aan de voet van het viaduct in de Hain terecht?


Ligt een flessenhals aan de basis
van de overstromingen?


Een versmalling van de Hain in Clabecq ter hoogte van de woningen aan de Provinciale weg en aan de Avenue du Hain zou het buiten haar oevers treden van de waterloop in de hand werken. Kan deze flessenhals weggewerkt worden? Kan een bypass aangelegd worden?




Sinds november 2010 volgt Coördinatie Zenne - Coordination Senne de overstromingsproblematiek van het Zennebekken op, met aandacht voor een aanpak op maat van het bekken en een dialoog over de gewestgrenzen heen. Zo tracht ze het thema van de overstromingen als prioriteit naar voor te schuiven.
In samenwerking met het Bekkensecretariaat Dijle-Zennebekken en Contrat de rivière Senne werd in februari 2012 een overstromingsdossier opgemaakt en een studiedag georganiseerd. U vindt hierover meer info op http://www.coordinatiezenne.be/overstromingen.php.

Coördinatie Zenne - Coordination Senne organiseert, in samenwerking met SOS Inondations-Tubize, tijdens de Journées Wallonnes de l'Eau in 2013 een terreinbezoek om meer inzicht te krijgen in de overstromingsproblematiek van de Hain. De betrokken overheidsinstanties en actoren zullen worden uitgenodigd, samen alle personen die dit thema aanbelangt, om tijdens een wandeling de dialoog aan te wakkeren.

Bronnen:
- Wachter, M., 17/11/2012: Twee nieuwe instrumenten om de overstromingen in Tubize te begrijpen en te meten ('Deux nouvelles balises pour comprendre et contrer les inondations à Tubize' (RTBF-Info))
- Gesprekken met SOS Inondation-Tubize
- november 2012: 'Overstromingen: De overstroming van de Hain', Le Betchard, 59
('Inondations: Débordement du Hain')



ZENNEKRANT 15 (-> terug naar inhoud)