De afgelopen jaren werden zowel in Vlaanderen als in Wallonië en Brussel grote inspanningen geleverd om het afvalwater te zuiveren.
Om een zicht te krijgen wat dat betekent voor de 'gezondheid' van de Zenne, het kanaal en de andere waterlopen in het Zennebekken - gewestgrensoverschrijdend, bood Coördinatie Zenne in samenwerking met Grenzeloze Schelde een gevarieerd programma aan op 11 december 2008.
 Meer dan 80 geïnteresseerden namen op donderdag 11 december deel aan de studiedag over de waterkwaliteit van de Zenne en van de waterlopen in het Zennebekken.
De namiddag begon met een begeleid bezoek aan de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) van Brussel-Noord. Met een zuiveringscapaciteit van 1,1 miljoen inwoner-equivalenten levert dit waterzuiveringstation sinds ruim twee jaar een spectaculaire bijdrage aan de zuivering van de Zenne.
Behalve de gedetailleerde uitleg van de begeleiders van de drie groepen, kregen de bezoekers de gelegenheid om van gedachten te wisselen over technische of meer algemene vragen.
Meer informatie over de werking van het zuiveringstation vindt u op de website www.aquiris.be.
Na dit interessant bezoek, stapten de deelnemers aan boord van het schip Vivaldi aangemeerd ter hoogte van de Budabrug, waar zij na een lekkere kop koffie luisterden naar de toelichtingen van de vertegenwoordigers uit de drie gewesten.
Thierry Timmermans, sinds vele jaren betrokken bij het thema water o.a. in de schoot van de Bral (Brusselse Raad voor het Leefmilieu), leidde de debatten na de voorstelling van de drie gewestelijke vertegenwoordigers:
- Bénédicte Bastin, medewerkster van de DGARNE
(Direction Générale Opérationnelle Agriculture, Ressources Naturelles et Environnement), Gestion du réseau de surveillance de la qualité physico-chimique des eaux de surface et Suivi de la directive substances dangereuses
- Thierry Warmoes van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), Immissiemeetnet Demer, Dijle, Maas, Afdeling Rapportering Water
- Françoise Onclincx van Leefmilieu Brussel, BIM, Onderafdeling ‘Water’.
Bénédicte Bastin schetste de stand van zaken in Wallonië.
 Het evaluatiesysteem voor de waterkwaliteit (SEQ-eau: système d’évaluation de la qualité de l’eau), dat in Frankrijk op punt werd gesteld door de Agences de l’Eau en het Franse ministerie voor Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling (Ministère de l’Ecologie et du Développement durable), werd op 22 mei 2003 door de Waalse regering goedgekeurd als referentiesysteem voor de bepaling van de kwaliteit van de oppervlaktewateren in Wallonië. Dit evaluatiesysteem is gebaseerd op het begrip ‘verandering’: de parameters ‘van gelijke aard’ of ‘met dezelfde effecten’ op het biologisch leven of het gebruik (productie van drinkwater, irrigatie) zijn gegroepeerd.
De geografische evaluatieschaal van de resultaten t.a.v. de vooropgestelde milieudoelstellingen is de watermassa. Het hydrografisch deelbekken van de Zenne in het district van de Schelde bestaat uit 12 watermassa’s plus één watermassa die gemeenschappelijk is voor het deelbekken van de Zenne en het deelbekken van de Haine. Voor heel het Waalse Gewest publiceert de DGARNE de evolutie van de fysische, chemische en biologische toestand van 354 watermassa’s. Ondanks de reeds gerealiseerde investeringen en de voor de toekomst voorziene maatregelen, behoort het deelbekken van de Zenne tot de gebieden waar de objectieven van de Europese richtlijn met betrekking tot de kwaliteit van het water waarschijnlijk niet zullen bereikt worden.
Download hier de presentatie van Bénédicte Bastin (85MB).
Voor Thierry Warmoes, spreker voor het Vlaamse Gewest, is de waterkwaliteit van de Zenne spectaculair verbeterd dankzij de zuiveringsinspanningen van het Waals, Brussels en Vlaams Gewest. Ook Dijle, Rupel en Schelde te Hemiksem hebben in 2008 een betere kwaliteit.
De cruciale norm voor opgeloste zuurstof wordt echter nog nergens gehaald.
Een groot aantal ongezuiverde huishoudelijke (Grimbergen, Vilvoorde, enz.) en industriële lozingen (rioollozers) moeten in de toekomst nog gesaneerd worden.
Normoverschrijdingen voor de metalen zink, koper en lood, alsook voor tolueen zijn nu verdwenen (dankzij de RWZI Brussel Noord?). De waterbodem is nog sterk verontreinigd.
De verbetering is al voelbaar tot in de Rupel en in de Schelde (meer zuurstof, minder ammonium)! Ondanks een gevoelige verbetering van de waterkwaliteit tijdens de afgelopen jaren, is er nog een lange weg af te leggen.
Download hier de presentatie van Thierry Warmoes (39MB).
 Voor het Brussels Gewest schetste Françoise Onclincx de belangrijke historische evolutie die het hydrografisch netwerk heeft gekend tengevolge van de voortschrijdende urbanisatie van de hoofdstad. De organisatie van de verzameling van het afvalwater op gewestelijk niveau en de oprichting van het waterzuiveringsstation werden eveneens ter sprake gebracht om de resultaten op het vlak van de fysico-chemische kwaliteit van het water uit te leggen. De terminologie die in het Brussels Gewest wordt gebruikt m.b.t. de biologische kwaliteit slaat op het ‘ecologisch potentieel’, een schaal die meer aangepast is voor sterk gewijzigde kunstmatige waterlichamen in tegenstelling tot natuurlijke waterlichamen.
Kort samengevat is de kwaliteit van het Zennewater slecht, zwak voor het water van het kanaal, middelmatig voor de Woluwe en variabel voor de vijvers. Maar op grond van waarnemingen met tamelijk grote tussenpozen zijn de thans vastgestelde positieve veranderingen de belangrijkste die in de Zenne werden waargenomen sinds meer dan een eeuw!
Eerder goed nieuws voor het slib: volgens een op gang zijnde studie is het volume van het slib dat moet gezuiverd worden in de Zuidelijke Zenne geraamd op 5000 à 5500 m³, wat minder is dan verwacht.
Het hydrografisch bekken in het algemeen en de Zenne in het bijzonder worden zeer aandachtig gevolgd met het oog op de verrijking die zij kunnen brengen voor het stedenbouwkundig potentieel en de kwaliteit van het stedelijk landschap.
Download hier de presentatie van Françoise Onclincx (18MB).
Uit de door het publiek gestelde vragen kon afgeleid worden dat veel belang wordt gehecht aan de strategie die elk gewest aan de dag legt om de doelstellingen te realiseren van de Kaderrichtlijn Water van 23 oktober 2000 voor een communautair beleid op het vlak van het water.
De drie uiteenzettingen lieten inderdaad opmerkelijke verbeteringen blijken van de kwaliteit van de oppervlaktewateren. De doelstellingen vastgesteld voor 2015 (in het Europees kader) zullen echter niet kunnen bereikt worden binnen de vereiste termijnen.
 De aanwezigen hebben nog de gewestelijke verantwoordelijken ondervraagd over de investeringen en de bouw van de waterzuiveringsinstallaties, het beheer van het slib uit de zuiveringsstations, de termijnen waarop de collectoren op de zuiveringsstations zullen aangesloten worden, de sanering van sommige bijrivieren, de alternatieve verwerkingsmethoden zoals de ‘lagunage’ (opslag van afvalwater in waterbekkens), de oeverinrichting, de problemen die zich thans voordoen in geval van hevige regens, de rol van de intercommunales en de arbitrage tussen de intercommunales, de scheidingsdispositieven (regenwater/afvalwater) zowel voor de privé terreinen als de openbare netwerken, de bereikbaarheid van de onderzoeksresultaten, de onderzoeken m.b.t. tot bepaalde verontreinigende stoffen zoals de PCB’s, de rol van de vissen als kwaliteitsindicator, de specifieke maatregelen betreffende de ondernemingen en de landbouwsector, de lopende of in de toekomst geplande openbare onderzoeken, het sensibiliseren van de verschillende bevolkingsgroepen zoals de jongeren, en de reclame zelfs voor bepaalde verontreinigende stoffen.
Tot besluit: veel verwachtingen en veel interesse voor dit mobiliserend thema van de kwaliteit van de oppervlaktewateren in het Zennebekken.
Wordt vervolgd…
Om de foto’s van de dag te zien, klik hier.
Info: Coördinatie Zenne, tel. 02 206 12 03 - E-mail
|
